واسنجی و پهنه‌بندی ضرایب اقلیمی شاخص پالمر به‌منظور مدیریت ریسک خشکسالی در اکوسیستم‌های طبیعی (تالاب‌ها) ایران

با توجه به اهمیت دستیابی به اطلاعات صحیح از وضعیت خشکسالی و مدیریت ریسک آن به‌منظور رعایت حقابۀ تالاب‌های مهم ایران، در این تحقیق ضرایب اقلیمی شاخص پالمر در 17 حوضۀ آبخیز کشور واسنجی و پهنه‌بندی شد و دامنۀ تغییرات آنها در حوضه‌های واجد تالاب بین‌المللی ثبت‌شده در کنوانسیون رامسر بررسی شد. نتایج نشان داد در وضعیت تر، در حوضه‌هایی مانند خزر، کارون، گاوخونی و بختگان، مقدار ضریب در ما‌ه‌های سرد، اغلب کمتر از 10، و در حوضه‌های بندرعباس، ارومیه و هامون بین 20 تا 30، و در ما‌ه‌های گرم بین 20 تا 30 بود و بیشترین مقدار (30 تا 40) به حوضۀ هامون تعلق داشت. در وضعیت خشک، مقدار ضریب در ما‌ه‌های سرد در اکثر حوضه‌ها کمتر از 5 و در حوضه‌های بندرعباس، هامون و ارومیه بین 5 تا 10 به‌دست آمد، همچنین مقدار ضریب در ما‌ه‌های گرم در حوضه‌های گاوخونی، کارون و بختگان بین 5 تا 10 بود و در حوضة بندرعباس و بلوچستان بیشترین مقدار (15 تا 20) نسبت به حوضه‌های دیگر حاصل شد. به‌طور کلی در وضعیت‌های تر و خشک، مقدار ضریب در نواحی ساحلی خزر کمتر، و در هامون بیشتر از دیگر نواحی بود و از اقلیم مرطوب به‌سمت خشک و فراخشک بیشتر شد. این ضریب در وضعیت تر، بیشتر از وضعیت خشک و در ماه‌های سرد کمتر از ماه‌های گرم حاصل شد. با توجه به هماهنگی نتایج این تحقیق با روند اقلیمی موجود در کشور، می‌توان در مدیریت ریسک خشکسالی از این شاخص به‌منظور برآورد حداقل آب لازم برای حیات تالاب‌ها استفاده کرد